De Commissie Koloniale Collecties is ingesteld door de Staatssecretaris Cultuur en Media. Haar taak is de staatssecretaris te adviseren over verzoeken tot teruggave van cultuurgoederen in het bezit van de Staat der Nederlanden, die in koloniale tijden in Nederland terecht zijn gekomen.
Daarnaast kan de commissie op verzoek van de Staatssecretaris ook advies uitbrengen over verzoeken tot teruggave van cultuurgoederen in het bezit van een ander dan de Staat der Nederlanden, zoals gemeenten, universiteiten en particulieren, indien die bezitter daarmee heeft ingestemd. Verzoeken kunnen worden gedaan door landen van herkomst van de cultuurgoederen die in koloniale context zijn verloren. De Commissie adviseert op basis van herkomstonderzoek dat is aangeleverd door het beherende museum. Nadat de Commissie advies heeft uitgebracht, neemt de Staatssecretaris Cultuur en Media een besluit. Daarna wordt het besluit met het advies en het bijbehorende herkomstrapport gepubliceerd.
De Commissie is onafhankelijk. Dit betekent dat de leden niet werkzaam zijn voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en ook niet onder verantwoordelijkheid van de minister staan.